Công nghệ gen là tập hợp các kỹ thuật tác động trực tiếp lên gen (cắt, nối, chuyển gen...) để tạo ra sản phẩm sinh học có lợi cho con người.
Đây là nền tảng của công nghệ sinh học hiện đại.
📌 Mục tiêu:
👉 Tạo ra sinh vật biến đổi gen (GMO) có đặc điểm mong muốn
📌 Mục tiêu:
👉 Ứng dụng trong nông nghiệp, y học, công nghiệp
🔹 Bước 1: Tách gen cần thiết
Gen mã hóa một đặc điểm mong muốn (ví dụ: kháng sâu, sản xuất insulin)
🔹 Bước 2: Đưa gen vào tế bào nhận
Sử dụng các vectơ truyền gen như plasmit hoặc vi tiêm
🔹 Bước 3: Biểu hiện gen trong tế bào nhận
Gen được phiên mã – dịch mã → tạo protein mới hoặc tính trạng mới
✅ Trong nông nghiệp
Tạo giống cây trồng biến đổi gen (GMO): chống sâu bệnh, chịu hạn, tăng năng suất
Tạo vật nuôi có tốc độ tăng trưởng nhanh, khả năng đề kháng cao
📌 Ví dụ: ngô BT, cà chua lâu hỏng, cá hồi tăng trưởng nhanh
✅ Trong y học
Sản xuất hormone insulin điều trị tiểu đường
Tạo vắc-xin và kháng thể bằng gen tái tổ hợp
Ứng dụng trong liệu pháp gen điều trị bệnh di truyền
✅ Trong công nghiệp
Sản xuất enzyme công nghiệp, chất tẩy rửa, thực phẩm lên men
Tạo vi khuẩn có khả năng phân hủy rác thải nhựa, kim loại nặng
✅ Lợi ích:
Hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian và chi phí
Giải quyết vấn đề năng suất, chữa bệnh, bảo vệ môi trường
⚠️ Rủi ro tiềm ẩn:
Biến đổi gen ngoài kiểm soát
Tác động đến đa dạng sinh học
Gây tranh cãi đạo đức (như nhân bản vô tính, chỉnh sửa phôi thai)
📷 Gợi ý hình: hai cột so sánh Lợi ích ↔ Rủi ro
Công nghệ gen là công cụ hiện đại can thiệp vào vật chất di truyền, mở ra nhiều ứng dụng đột phá trong nông nghiệp, y học, công nghiệp.
Tuy nhiên, cần ứng dụng đúng cách, có kiểm soát và trách nhiệm đạo đức để đảm bảo lợi ích lâu dài cho con người và môi trường.
Chia bài theo 5 phần rõ ràng:
Khái niệm
Các bước chính
Ứng dụng
Lợi ích và rủi ro
Tổng kết
Dùng bố cục 2 cột:
Cột trái: nội dung
Cột phải: hình minh họa (sơ đồ quy trình, ảnh GMO, sản phẩm ứng dụng)
Chèn biểu tượng dễ nhớ: 🧬 🧫 🌾 💉 ⚠️ ✅
Sơ đồ quy trình công nghệ gen (tách – chuyển – biểu hiện)
Hình sản phẩm: ngô biến đổi gen, chai insulin, cá GMO
Biểu đồ: lợi ích vs rủi ro
Biểu tượng “DNA tái tổ hợp”